Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) himayesinde yürütülen Genel Maksat Helikopteri Programı (GMHP) kapsamında, TEI'nin ana motor yüklenicisi olduğu “T700-TEI-701D Motoru Teslim Töreni”  ve  “Turboşaft Ar-Ge Test Merkezi Binaları Temel Atma Töreni” gerçekleştirildi.

TEI tarafından Eskişehir tesislerinde üretilen T700-TEI-701D turboşaft motorunun teslim töreni yapıldı. Türkiye'de üretilen ilk helikopter motoru olması itibarıyla milli havacılık tarihinde yeni bir kilometre taşı oluşturan TEI, bu projeyle ülkenin helikopter üretebilen ülkeler arasında yer almasını sağladı. Proje kapsamında üretilen ilk 4 adet T700-TEI-701D motoru T70 GMHP'ında kullanılmak üzere Türk Havacılık Uzay Sanayii A.Ş.'ye teslim edildi.

TEI fabrikasında düzenlen tören programına; Vali Özdemir Çakacak, Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, Eskişehir Milletvekilleri Harun Karacan, Metin Nurullah Sazak, Dr. Arslan Kabukçuoğlu, MSB 1'nci Hava Bakım Fabrika Müdürü Hv. Tuğg. Gürhan Ergürhan, TEI Genel Müdürü Prof. Dr. M. Faruk Akşit, kamu kurum ve kuruluşlarının müdürleri ve davetliler katıldı.

Türkiye’nin son yıllarda savunma sanayii başta olmak üzere eğitimden sağlığa, ulaşımdan sanayiye her alanda büyük bir değişim ve gelişim yaşadığını kaydeden Vali Çakacak, tören esnasında yaptığı konuşmada şunları söyledi:

“Ülkemizin yaşadığı bu gelişmelerde ve değişimde Eskişehir öncü bir rol üstlenmekte, nitelikli ve teknoloji ağırlıklı sanayi kuruluşlarıyla millî kalkınmamıza destek verirken, ülkemizin ihracatına da ciddi katkılar sunmaktadır. 

Eskişehir özellikle havacılık ve raylı sistemlerde hızla bir üs olmakta, ülkemizin yüz akı devasa projelerine ev sahipliği yapmaktadır.

Türkiye sanayisi içinde yüksek teknoloji ağırlıklı ihracatı ile dikkat çeken şehrimizin birbirinden nitelikli sanayi tesisleri olsa da TEI’nin yeri hepimiz için çok özeldir.

2500’e yakın çalışanı ile ilimizin ve ülkemizin yüz akı olan TEI, birbiri ardına başarılı projelere imza atmakta; ilimizi ve ülkemizi gururlandırmaktadır.

Savunma sanayimizin yerlileştirilmesine ve millîleştirilmesine büyük katkılar sunan TEI’de Ocak 2019’da “T700 Helikopter Motoru Test Bremsesi”nin açılışını yapmış ve Türk Kara Şahini Helikopterleri’nde kullanılacak Turboşaft Motorları’nın test edilmesinin önünü açmıştık.

"Yerli Kara Şahin" helikopterlerine güç verecek bu motorun teslimine şahitlik edeceğiz. Ülkemizin bunu yapabilecek teknik ve teknolojik birikime sahip olması yetişmiş insan gücü varlığı çok daha büyük projelerin hayata geçirilmesinin çok uzak olmadığını gösteriyor. Bunun yanında temel atma törenimiz de olacak. 

Bu düşüncelerle gerek T700-TEI-701D motorunun tesliminin, gerekse temeli atılacak Turboşaft Ar-Ge Test Merkezi’nin 2. Fazının ilimiz ve ülkemiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum.”

Törende konuşan SSB Başkanı Demir ise, “Öyle 5 yıllar, 8 yıllar gibi rakamlar bize biraz tuhaf geliyor. Onun için gün 24 saat diyoruz. Gerekirse 24 saatin hepsini kullanalım ama bu işi olabildiğince hızlı yapalım. Çünkü ülkemizin gerçekten ihtiyacı var. Sadece turboşaft motoru değil turbo jetlere, turbo fanlara da ihtiyacı var ve bunları hızla hayata geçirelim diyoruz” dedi.

SSB Başkanı Demir, “TEI Tusaş ve Savunma Sanayimizin değerli bir ailesi ve bu aile içinde dünya devlerinden olan bir firma. Yıllardır otoritede devam ettiriyor ve gelişerek, büyüyerek devam eden bir yapı var karşınızda. Bu yapı kendisini ispat edemeseydi, eğer bir dünya devinin tedarikçisi arasında, ortakları arasında kendisine çok iyi bir yer edinemeseydi bu ortaklık devam etmezdi. İlaveten böyle bir ortaklığın devam etmesi Türkiye'de işi yapılabilirliğin, üretim kalitesinin, teknik seviyenin nerelerde olduğuyla ilgili aslında bütün dünyaya mesaj veren bir faaliyet kendi başına. Bu faaliyetleri bu açıdan önemsiyoruz. Biz tabi ki milli şirketlerimiz olsun onlar gelişsin isterken bir taraftan da böylesi küresel şirketlerinde Türkiye'de yatırım yapmaları, ortaklık yapmaları savunma sanayi konularında faaliyette bulunmalarını teşvik ve arzu ediyoruz. Bu konuda tutucu bir davranışımız yok. Çünkü biliyoruz ki Türkiye'ye adım atan, Türkiye'de yatırım yapan, Türkiye'de bu tür ortaklıklara giden firmalar bundan kesinlikle pişman olmayacaklar. İlaveten bu ortaklıklar dünyada kendine daha fazla yer bulacak. Bir taraftan ülkemizin teknoloji ve üretim kabiliyetlerine katkı yaparken, bir taraftan da çeşitli yerli üretimlerin ve teknoloji geliştirme hamlesine yoğunlaşacaklardır.” diye konuştu.

TEI Genel Müdürü Akşit de, 20 yılı aşkın süre zarfında 236 motorun teslim edileceğini belirterek, “Ordumuzun ihtiyacı olan Genel Maksat Helikopteri Skorsky helikopterlerin Türkiye'de yerli olarak imalatı projesi. 3,2 milyar dolarlık devasa bir proje. Bu projede TEI olarak biz helikopterlerin motorlarını yerli olarak imal etmekle yükümlüyüz. Helikopterin kendisini Türk havacılık ve Uzay Sanayi yapıyor. Bütün elektroniği de ASELSAN gerçekleştiriyor. Üç büyük ortağın desteğiyle yerli Kara Şahin helikopterlerimizi uçuracağız. Bu motorlardan 20 yılı aşkın bir süre zarfında 236 adet odumuza teslim edilecek. Teslimle iş bitmiyor, bu motorların 30 yıl boyunca, çalıştıkları süre boyunca bütün bakım onarım idame sorumluluğu da TEI'ye ait olacak” ifadelerini kullandı.

Konuşmaların ardından T700-TEI-701D Motoru teslimi gerçekleştirildi. Daha sonra TEI tesisleri içinde yapılacak olan ‘Turboşaft Ar-Ge Test Merkezi Binaları Temel Atma töreni yapıldı. Ardından Vali Çakacak, SSB Başkanı Demir, Eskişehir Milletvekilleri Karacan, Sazak, Kabukçuoğlu ve diğer protokol üyeleri motor test merkezine geçerek, burada kara şahin helikopter motorunu test ederek yerinde inceleme yaptı.