BİR ÇAĞIN GİZEMLİ UYGARLIĞI: FRİGLER

Kuruluşun beşiğindeki ilk fetih Karacahisar’dan  başlayarak Yunus’un gönül bahçesinde dolaştığımız, erenlerin mana denizinden gevherler çıkartıp gönülleri bağlayan yollarımızda tarihî bir yolculuğa çıktığımız Fetih ve Medeniyet dergimizin 5. sayısında bir çağının gizemini hâlâ koruyan,dünyanın en kadim medeniyetlerinden olma vasfına haiz Frig Uygarlığı’na bir büyüteç tutuyoruz.

Doğu ve batı arasındaki ana yolların kesişme noktası olması ile stratejik, farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması ve her birinden izler taşımasıyla da   kültürel bir öneme sahip olan Eskişehir’imiz tarihin  her döneminde   dünyanın ilgisini çekmiştir.

Madde ve mananın fethi şiarıyla çıktığımız bu yolda içinde bulunduğumuz bu coğrafyaya bakışımız: ‘’Bize verilen bir emanet’’ bakış açısıyladır. ‘’Kültür toplumların iç gelişmesinden, uygarlık ise çeşitli kültürlerin karışmasından doğar’’ sözünden hareketle emanet olarak gördüğümüz coğrafyamızda, bu toprakların bize sunduğu nişaneleri medeniyet tasavvurumuzun ufkunu genişleten değerler olarak görmekteyiz.  Esasen de  bizim  kültürümüz, güzel olanı, iyi olanı, kıymetli olanı  mevcutla birleştirip çok daha üst bir noktaya çıkmayı kazanç sayan bir anlayışa sahiptir. Bu topraklarda üretilen kültür eserleri, sanat birikimi, mimari eserler ve toplumumuza ait olan güzel özellikler toplumsal kimliğimizi oluşturan yapı taşlarımızdır. Şüphesiz medeniyetimiz geleceğe bu yapı taşlarının üzerinde yükselecektir.

Kültür, toprak gibi bayrak gibi özgürlüğümüzün sembollerinden biridir. Kültür sanat alanında gelişemeyen bir ülkenin bağımsız olabilmesi , en azından bağımsızlığını sürdürebilmesi mümkün değildir.  

Ne sadece geçmiş, ne yalnızca gelecek, şairin dediği gibi “kökü maziden ola âtî” olma düsturumuzla köklerimiz mazinin en uzak noktalarında ulaştıkça dallarımız daha uzak ufuklara, daha güçlü uzanacaktır.

Kadim uygarlıklara mekân olan Anadolu topraklarında izler bırakan uygarlıklardan biri de Frig Uygarlığı’dır. Frigler, MÖ 2. binyılın sonlarında Güneydoğu Avrupa’dan başlayan göçler ile Trakya ve Makedonya üzerinden farklı zamanlarda  Anadolu’ya göç etmiş topluluklardandır. Geniş bir  coğrafi alanda varlık gösteren  Frigler  tarım kültürleri, maden ve ahşap işlemeciliği,  atçılık, dokumacılık ve seramik alanında öne çıkarak  kendinden sonra gelen medeniyetleri etkilemişlerdir.

Bugün bilinen Frig  kaya anıtlarının büyük bir kısmı, Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya il sınırları arasında yer almaktadır. Frig dönemi kaya anıtlarının en özgün örneklerinin yoğun bir şekilde yer aldığı Dağlık Frigya Bölgesi, Frig Uygarlığının dini ritüellerine ve sosyal hayatına ilişkin izler barındırması nedeniyle evrensel değer taşımaktadır. Bu alanda anıtsal fasadların en görkemli olanı, ilimiz  sınırlarında bulunan Midas Vadisi’ndeki Midas Anıtı ya da Yazılıkaya olarak isimlendirilen, üzerinde Eski Frigce yazıtın olduğu fasaddır.  Doğal bir açık hava müzesi görünümündeki  Dağlık Frigya Bölgesi 2015 yılından itibaren UNESCO tarafından Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Geçici Listesine alınmıştır.

İlgili yazılı kaynakların azlığı ve Frig dilinin tam olarak çözümlenememiş olması sebebiyle Frig Medeniyeti  tarih sahnesindeki gizemini  büyük ölçüde korumaktadır.

Dergimizin 5. sayısında  Bir Çağın Gizemli Uygarlığı: Frigler başlığı altında bir dönem bu topraklarda hüküm sürmüş olan Frig Medeniyeti’ni geniş bir perspektifte inceledik. Bu sayımızın   insanımızda kültürel miras bilinci oluşturacağı, özelde de bu konuda çalışan araştırmacılara bilimsel bir kaynak olacağını ümit ediyorum. Bu vesile ile başta kültür ve sanata özel önem veren ve bu konuda yapılan projeleri özellikle himaye eden Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a, Fetih ve Medeniyet dergimize bir yazı ile katkıda bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy’a, bu konuda desteklerini esirgemeyen milletvekillerimize ve tüm devlet kurum ve kuruluşlarına şükranlarımı sunarım. Bir Çağın Gizemli Uygarlığı Frigler sayımıza kıymetli çalışmaları ile katkıda bulunan tüm akademisyenlere, araştırmacılara ve derginin yayınlanmasında emeği geçenlere teşekkür ediyor derginin geçmiş ve gelecek tasavvurumuzda yeni bir pencere açması temennisiyle selam ve saygılarımı sunuyorum.